Maatschappelijke impact rekeningstructuren
In het pre-SEPA tijdperk heeft Jaap voor het Ministerie van Economische Zaken onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor het invoeren van nummerportabiliteit bij bankrekeningen. Dit project was onderdeel van een breder maatschappelijk onderzoek (MDW-overstapkosten) om overstapdrempels op diverse terreinen te beperken.
In het onderzoek is gekeken naar de rekeningstructuren die banken indertijd hanteerden, de mogelijkheden van portable nummers bij banken, de impact van het doorvoeren van nummerportabiliteit en de impact van de SEPA-ontwikkelingen. Daarnaast is gekeken naar de gevolgen voor de particuliere en zakelijke klanten indien nummerportabiliteit mogelijk zou worden.
Conclusie
De conclusie van het onderzoek was dat de voordelen van nummerportabiliteit vooral ten goede zouden komen aan de zakelijke rekeninghouders terwijl de particuliere rekeninghouders de voornaamste gebruikers zouden zijn. De kosten voor invoering zouden beperkt zijn indien de invoering pas na enkele jaren na wetgeving geëffectueerd zou worden. Wel werden grote kostenverschillen tussen de banken verwacht. Echter zouden niet de totale kosten leidend moeten zijn, maar die van de goedkoopst werkende banken. Een belangrijke conclusie was ook dat het gebruik van het IBAN Europese nummerportabiliteit onmogelijk maakt. Eventuele invoering van nummerportabiliteit zou dan ook beperkt blijven tot rekeningnummers die in Nederland worden uitgegeven.
Het advies was nummerportabiliteit wettelijk op Europese schaal in te voeren omdat de markt (banken, particuliere en zakelijke cliënten) zelf niet in staat zou zijn het initiatief te nemen. Doordat klanten na invoering van nummerportabiliteit gemakkelijk kunnen overstappen, zullen banken meer klantgericht gaan opereren was de argumentatie in het advies.
Uiteindelijk is er geen wetgeving gekomen over nummerportabiliteit vanwege de val van het kabinet, een adequate lobby vanuit de banken en de beperkte werking in Europees perspectief. Nummerportabiliteit van een bankrekening is wel een periodiek terugkerende vraag in de Nederlandse en Europese politiek gebleven.
Rekeningstructuur multinationale onderneming
Een internationaal opererende productie- en verkooporganisatie van verf en coatings was genoodzaakt om van cashmanagementbank in 24 Europese landen te wisselen voor haar 40 entiteiten. Naast het uitvoeren van een bankselectie is de gebruikte rekeningstructuur onder de loep genomen en verbeterd. De nieuwe bank en rekeningstructuur zijn succesvol binnen tijd en budget geïmplementeerd.
In de beginsituatie werden er zo'n 400 bankrekeningen gebruikt bij meer dan tien verschillende banken. Bij slechts een deel van deze rekeningen was op centraal niveau dagelijks elektronische rekeninginformatie beschikbaar. Ook was een groot deel van de rekeningen niet in de (notional) cashpool opgenomen. Intercompany verkeer werd als een reguliere betaling uitgevoerd.
Verbeteringen
In de nieuwe situatie gebruikt de organisatie per entiteit nog slechts één werkrekening in de lokale valuta bij de geselecteerde cashmanagementbank. Daarnaast kan een entiteit aanvullende FX-rekeningen krijgen indien de betreffende FX omzet boven een vooraf vastgesteld normbedrag uitkomt. Alle rekeningen zijn geplaatst in een zero-balancing cashpool en worden dagelijks afgeroomd ten gunste van de centrale rekening van de organisatie. Elke entiteit heeft dan ook een in-house bankrekening die in het TMS-systeem wordt geadministreerd op basis van de dagelijkse elektronische bankafschriften. Intercompany verkeer wordt via de in-house bankrekeningen afgewikkeld. Voor deze structuur is ook een juridische structuur opgezet die zowel de interne verhoudingen regelt als de centrale organisatie in staat stelt om bankrekeningen van de entiteiten te openen, te sluiten en te muteren. Deze opdracht heeft Jaap uitgevoerd in samenwerking met Orchard Finance.
In een aantal landen zijn bij entiteiten virtuele rekeningen van de (externe) bank geïmplementeerd. Elke klant van zo'n entiteit krijgt op de factuur een IBAN te zien waarop betaald moet worden. Deze rekening is werkelijkheid een virtuele rekening waarmee de ontvangst gemakkelijk gereconcilieerd kan worden. Uiteindelijk heeft de organisatie nu minder dan 100 fysieke rekeningen bij de gekozen cashmanagementbank, is het overgrote deel van de rekeningen in de cashpool geplaatst en heeft elke entiteit één of meerdere in-house rekeningen, afhankelijk van hun FX gebruik. In een aantal landen beperkt de lokale regelgeving de gewenste rekeningstructuur en zijn daardoor meerdere rekeningen nodig.